انبارداری عبارت است از ذخیره‌سازی کالا در یک مکان خاص به نام انبار. در واقع، انبار یک مرکز ذخیره‌سازی است که کالاها و محصولات در آن نگهداری شده و در زمان مناسب به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. گاهی به انبار کالا، مرکز توزیع هم گفته می‌شود. این در حالیست که مدیریت انبار فرایند هماهنگی کالاهای ورودی، نگهداری کالاها و در نهایت توزیع کالاها به مقصد مناسب می‌باشد.
نحوه انبارداری و مدیریت انبار تاثیر زیادی بر استراتژی کسب‌وکار شما خواهد داشت. مدیریت انبار کارآمد دقیقا همان چیزی است که تعیین‌کننده میزان موفقیت کسب‌وکار شما خواهد بود. حتی اگر مدرن‌ترین انبار را هم داشته باشید، در صورتیکه مدیریت کارآمد نباشد و یا عملکرد کارکنان ضعیف باشد، هزینه‌های لجستیکی بالا رفته و میزان رضایت مشتریان هم پایین خواهد آمد. در این مقاله اطلاعات کاملی در خصوص انبارداری و اهمیت مدیریت انبار آورده شده است، تا بیاموزید که چگونه عملیات انبار بر مدیریت زنجیره تامین و موفقیت کسب و کارتان تاثیر خواهد داشت.
انبار چیست؟
انبار فضایی است که عموما برای نگهداری و مدیریت کالاها استفاده می‌شود. فضای انبار، ابزارهای مورد نیاز برای جابجایی محصولات، قفسه‌‌های ذخیره‌سازی و نیروی انسانی برای مدیریت کالاهای ورودی و خروجی همراه با بسیاری از موارد کوچک‌تر یک انبار را می‌سازند. انبار در واقع ستون فقرات هر کسب‌وکاری است، چرا که اصل سرمایه در آنجا قرار دارد.
انبارداری چیست؟
انبارداری فرآیند ذخیره‌سازی کالاهاست، به نحوی که محصولات قبل از ارسال به چرخه انجام سفارش یا توزیع در انبارهای کوچک‌تر، به راحتی قابل ردیابی و در شرایط خوب نگهداری شوند.
خرده‌فروشان یا استارت‌آپ‌هایی با بودجه کمتر معمولا یک اتاق را به عنوان انبار در نظر می‌گیرند. این در حالیست که کسب‌وکارهای بزرگ ساختمان‌های بزرگی را اجاره می‌کنند که برای نگهداری محصولات طراحی شده است.
مدیریت انبار چیست؟
مدیریت انبار شامل اصول و فرایندهای مربوط به اجرای عملیات روزانه یک انبار می‌باشد. در سطح بالاتر، این فرایند شامل سازماندهی فضای انبار، برنامه‌ریزی کار، مدیریت موجودی و انجام سفارشات می‌باشد. مدیریت موثر انبار در واقع بهینه‌سازی و یکپارچه‌سازی هر یک از این فرایندهاست تا اطمینان حاصل شود که تمامی امور مربوط به انبار به درستی انجام می‌شود، به نحوی که بهره‌وری افزایش یافته و هزینه‌ها کاهش یابند.
مزایای مدیریت انبار
انبارداری درست و مدیریت انبار نقش مهمی در پشت صحنه تحویل به موقع کالا دارد. به منظور دستیابی به این هدف، مدیریت کارآمد تضمین می‌کند که تمام فرایندهای انبار تا حد امکان دقیق و بدون کم و کاست اجرا می‌شوند. به طور مثال، مدیریت انبار شامل بهینه‌سازی استفاده از فضای انبار برای به حداکثر رساندن موجودی است. کارکنان مسئولیت‌پذیر و کاربلد، هماهنگی ارتباط با تامین‌کنندگان و شرکت‌های حمل‌ونقل به منظور رسیدن مواد و ارسال به موقع سفارشات، همگی از ضروریات یک انبارداری خوب و کارآمد می‌باشند.
در نظر داشته باشید با توجه به اینکه عوامل متعددی در فرایند مدیریت انبار سهیم هستند، بهینه‌سازی مدیریت انبار ممکن است امری پیچیده باشد. به همین دلیل است که بسیاری از سازمان‌ها به سیستم مدیریت انبار روی می‌آورند.
اهمیت مدیریت انبار
مدیریت انبار خوب و کارآمد، خدماتی سریع، با کیفیت بالا و هزینه کم را تضمین کرده و روابط با تامین‌کنندگان و همچنین مشتریان را تقویت می‌کند. در ادامه مطلب، اهمیت مدیریت انبار از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است.
سرعت
چیدن و بسته‌بندی یک فعالیت زمان‌بر است. با استفاده از مدیریت انبار برای بهینه‌سازی مسیرهای انتخاب و تسهیل برداشت، می‌توان در زمان صرفه‌جویی کرد. بدین‌ترتیب مدیریت انبار منجر به تحویل سریعتر و رضایت بیشتر مشتری می‌شود که برای افزایش فروش خوب است.
فضا
تجزیه و تحلیل الگوهای سفارش و رفتار مشتری بخش مهمی از مدیریت انبار است. این اطلاعات می‌تواند برای بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی مورد استفاده قرار گیرد. به طور مثال، با قرار دادن اقلام پرفروش در نزدیکی و همچنین اقلامی که اغلب با هم خریداری می‌شوند، می‌توان برای بهینه‌سازی فضای انبار اقدام کرد که منجر به کاهش هزینه‌ها خواهد شد.
کیفیت
فضای انبار باید تمیز و خشک باشد. از طرفی دیگر، دمای نگهداری محصولات هم اهمیت زیادی دارد. شرایط نگهداری کالاها در انبار باید به گونه‌ای باشد که کیفیت کالا در حد مطلوب حفظ شده و به محصولات آسیبی وارد نشود. درصورتیکه محصولات دارای الزامات خاصی هستند، باید به طور مناسب برچسب‌گذاری شوند و به طور منظم بررسی گردند.
چنانچه محصولات موجود در انبار در شرایط مناسبی نگهداری نشوند و به هر دلیل کیفیتشان را از دست بدهند، کارایی‌شان را از دست خواهند داد و صاحبان کسب‌وکار متحمل ضرر سنگینی خواهند شد. نارضایتی مشتریان هزینه زیادی برای شرکت‌ها خواهد داشت. مدیریت کارآمد انبار نه تنها فرایند برداشت را سریعتر کرده، بلکه با رعایت پروتکل‌های مربوطه کیفیت محصولات در حد مناسب حفظ خواهد شد. بدین‌ترتیب از بابت کیفیت محصول تحویل‌داده شده به مشتری هم خیالتان راحت خواهد بود.
محیط کار
یک سیستم مدیریت انبار در مجموع، کارهای روزانه را آسان‌تر کرده و نهایتا افزایش انگیزه و محیط کاری صمیمی‌تری را به وجود می‌آورد که برای افزایش رضایت کارکنان هم اهمیت زیادی دارد.
پایداری
استفاده کارآمد از فضا و منابع نه تنها مقرون به صرفه است، بلکه از جهات دیگر هم سودمند خواهد بود. افزایش عمر تجهیزات، بهینه‌سازی مسیرهای انتخاب و ارسال هوای کمتر از طریق محاسبه جعبه تنها چند نمونه از مزایای مدیریت انبار درست می‌باشد که برای کسب‌وکار شما مفید خواهد بود.
اصول مدیریت انبار
مدیریت انبار کار ساده‌ای نیست. این فرایند باید با برنامه‌ریزی مناسب انجام شود و بر موارد لازم تمرکز زیادی داشته باشد. درصورتیکه انبار خود را با در نظر گرفتن این اصول اولیه مدیریت کنید، مطمئنا به نتایج عالی دست خواهید یافت. برخی از این اصول اولیه عبارتند از:
مدیریت انبار مشتری محور
نه تنها استراتژی‌های بازاریابی، بلکه استراتژی‌های انبار نیز باید مطابق میل مشتریان باشد. ترجیحات محصول و رفتار خرید آنها به شما می‌گوید که چه نوع اقلامی را باید در انبار خود نگهداری کنید. بدین‌ترتیب اقلامی که مورد نظر مشتری است، هر زمان که سفارش داده شوند فوری ارسال شده و خطاهای عملیاتی نیز به حداقل می‌رسد.
شما باید تعادل مناسبی بین بهره‌وری و مدیریت محصولات با توجه به انتخاب مشتریان ایجاد کنید. به عنوان مثال در مورد محصولی که مورد علاقه مشتریان است، باید عملیات انبار را به گونه‌ای ساده کنید که محصولات در اسرع وقت بدون هیچ خطایی ارسال شوند.
مدیریت انبار با گردش کار درست و کنترل قوی
درصورتیکه برای برخی از بخش‌ها یک برنامه عملیاتی طراحی می‌کنید، باید اطمینان حاصل کنید که این استراتژی به بهترین شکل ممکن اجرا می‌شود. باید قوانین و پروتکل‌های مناسبی در خصوص گردش کار و انجام به موقع فرایندها ایجاد کنید که نیروی کار انبار از آنها پیروی کند. بدین‌ترتیب همه با هم هماهنگ کار می‌کنند و به یک هدف مشترک دست می‌یابند.
طراحی سیستمی مناسب، آماده سازگاری با شرایط متغیر
گردش کار، پروتکل‌ها و قوانین ضروری هستند. با این حال، توانایی تغییر فوری استراتژی‌ها و کار در جهت استراتژی‌های بهبود یافته نیز بسیار مهم است. ممکن است نتایج بعد از یک مدت سه ماهه نشان دهند که روندها در حال تغییر هستند و باید استراتژی خود را (به طور کامل یا به صورت جزئی) تغییر دهید. بنابراین کل تیم از جمله سیستم مدیریت انبار باید بتوانند خود را با یک برنامه متفاوت، با بیشترین اصطکاک مطابقت دهند.
داده‌ها، بهترین راهنما برای ادامه مسیر
نباید تصمیم بگیرید و سپس داده‌ها را ببینید. باید ابتدا داده ها را ببینید و پس از تحلیل درست، تصمیم‌گیری کنید. حتی پس از اینکه تصمیم خود را بر اساس داده‌ها گرفتید، باید به طور مداوم داده‌های روزانه را تحلیل کنید و موارد لازم را در نظر داشته باشید.
با زمان پیش بروید و به‌روز باشید
همگامی با فناوری بسیار مهم است. نرم‌افزارهایی مانند نرم‌افزار مدیریت انبار و موجودی می‌توانند بسیار مفید باشند. بسته به نوع محصولات و نیازی که دارید لازم است از فناوری‌های روز استفاده کنید. بدین‌ترتیب در زمان مناسب نیاز بازار را برآورده خواهید کرد و از رقبایتان عقب نخواهید ماند.
فرآیند مدیریت انبار
مدیریت انبار شامل پنج فرآیند اصلی می‌باشد. هر فرآیند بر کارایی فرآیند بعدی تأثیر می‌گذارد، بنابراین هر مرحله باید به درستی انجام شود تا در فرایندهای بعدی خللی ایجاد نگردد.
دریافت: مسئولان این بخش موارد دریافتی را بررسی کرده و وارد سیستم می‌کنند. در این مرحله کارشناس مربوطه باید مطمئن شود که مقدار مناسب از محصول را در شرایط مناسب و زمان مناسب دریافت کرده است.
جمع‌آوری و ذخیره‌سازی: در این مرحله کارشناس اقلام دریافتی را از بخش دریافت به مکان‌های ذخیره‌سازی منتقل می‌کند. مسئول مربوطه باید ترتیبی دهد که امکان انتخاب سریع و دقیق به هنگام سفارش‌گیری فراهم شود.
برداشتن: در این مرحله اقلام مورد نیاز برای انجام سفارشات انتخاب و جمع‌آوری می‌شوند.
بسته‌بندی: کارشناس مربوطه در این مرحله اقلام انتخاب‌شده را برای ارسال آماده می‌کند. محصولات مورد نظر باید به طور ایمن در بسته‌بندی صحیح با یک برگه بسته‌بندی، بسته‌بندی شوند.
حمل‌ونقل سفارشات: سفارشات در این مرحله نهایی شده و امور مربوط به حمل‌ونقل انجام خواهد شد. مسئول مربوطه باید مطمئن شود که اقلام مورد نظر در وسیله نقلیه مناسب، در زمان مناسب و با مستندات صحیح آماده ارسال هستند. بدین‌ترتیب مشتریان سفارشات خود را به موقع دریافت خواهند کرد.
پرسش‌های متداول
انبارداری چیست؟
انبارداری عبارت است از نگهداری کالاهایی که بعداً فروخته یا توزیع می شوند. کسب‌وکارهای کوچک از یک اتاق به عنوان انبار استفاده می‌کنند. این در حالیست که شرکت‌های بزرگ معمولا یک ساختمان را به طور خاص برای این منظور در نظر می‌گیرند.
تفاوت بین انبار و مدیریت انبار چیست؟
انبار محلی است که محصولات در آن نگهداری می‌شود. به یک انبار، مرکز توزیع نیز می‌گویند. اما مدیریت انبار فرآیند هماهنگی کالاهای ورودی، نگهداری و در نهایت توزیع کالا به مقصد مناسب است.
آیا مدیریت انبار جزئی از لجستیک است؟
انبارداری و لجستیک اغلب در کنار هم هستند، زیرا اساساً دو روی یک سکه هستند. انبارداری با ذخیره‌سازی کالا سر و کار دارد، در حالی که لجستیک بر حمل و نقل کالا و تامین مواد اولیه متمرکز است.
مولفه‌های اساسی در یک انبار کدامند؟
صرف نظر از محصول، هر انباری برای ذخیره و نگهداری کالاها تعبیه شده است. مولفه‌های اساسی در انبارداری عبارتند از ذخیره سازی کالا، حمل و نقل مواد، بسته بندی و تجهیزات بارکد.