تحقیقات محصول فرایندی است برای تعیین اینکه آیا ایده شما برای یک محصول یا خدمات جدید، موفقیت‌آمیز است یا خیر. این فرایند با بررسی بازار هدف برای محصولات مشابه آغاز می‌شود. شما درواقع با بررسی محصولات موجود در بازار، می‌توانید تعیین کنید که آیا تقاضا برای ایده شما وجود دارد یا خیر.
تحقیقات محصول بخش مهمی از توسعه یک محصول یا خدمت جدید می‌باشد. با درک نیازهای بازار هدف و تدوین یک استراتژی مناسب برای بازاریابی محصولات، می‌توانید به مشتریان هدف خود دست پیدا کنید و محصولاتتان را به ایشان معرفی کنید.
آردین شیمی به‌عنوان یکی از معتبرترین شرکت‌های فعال در زمینه بازاریابی بین‌المللی، تحقیقات محصول و برندینگ، صفر تا صد عملیات تحقیقات بازار و تحقیقات محصولات را به صورت تخصصی بر عهده گرفته و به شرکای تجاری خود مشاوره می‌دهد. برخی از خدمات آرکم در حوزه تحقیقات محصول عبارتند از:
- تحقیقات در مورد ایده محصولات جدید
- بررسی بازار هدف و نیازهای مشتریان
- شناسایی اولویت های مشتریان
- بررسی کیفیت محصول جدید و جمع‌آوری اطلاعات در خصوص مزیت رقابتی
- تست محصولات جدید و بسته‌بندی آنها
- تحقیقات در حوزه نامگذاری و قیمت‌گذاری محصولات جدید
- تحقیقات در خصوص میزان رضایت مشتری
- تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان
تحقیقات محصول چیست؟
تحقیقات محصول جمع‌آوری اطلاعات در خصوص یک محصول یا خدمت جدید است. این اطلاعات می‌تواند شامل داده‌هایی در مورد بازار هدف، خود محصول و رقبای شما باشد. انجام تحقیقات بازار قبل از تولید و ارائه محصول به بازار بسیار مهم می‌باشد، چرا که با استفاده از آن می‌توانید بفهمید که آیا تقاضا برای محصول شما وجود دارد یا خیر.
هنگام تحقیقات محصول باید فاکتورهایی همچون بازار هدف، رقابت محصول و ویژگی‌های خود محصول را در نظر داشته باشید. شما باید درک درستی از بازار هدف داشته باشید و بدانید بازار دنبال چه محصولی است. علاوه‌براین، باید بدانید رقبای شما چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی آنها را متمایز کرده است. لازم به ذکر است، مهم‌ترین بخش تحقیقات بازار جمع‌آوری اطلاعات در مورد خود محصول می‌باشد.
بعد از انجام فرایند تحقیقات محصول، شما درک روشنی از محصول خواهید داشت؛ به این ترتیب که می‌دانید محصول مورد نظر چه ویژگی‌هایی دارد؟ طراحی آن به چه صورت است؟ بسته‌بندی آن چگونه است؟ قیمت گذاری به چه صورت انجام می‌شود؟ و …
تحقیقات محصول بخش جدایی ناپذیر توسعه هر محصول یا خدمات جدید است. با درک بازار هدف، رقابت و محصول، می توانید تصمیمات آگاهانه ای در مورد طراحی محصولات جدید، نحوه بسته‌بندی، قیمت‌گذاری و … بگیرید.
چرا تحقیقات محصول مهم است؟
تحقیقات محصول اولین قدم اساسی قبل از معرفی محصول جدید است. این فرایند درک شما را از خواسته مشتری افزایش داده و به شما کمک می‌کند محصولی طراحی کنید که مطابق نیازهای بازار هدف باشد. درواقع با تحقیقات محصول، محصولات جدید شما بهترین شانس را برای موفقیت خواهند داشت، بدین‌ترتیب شما هم به اهداف تجاری خود خواهید رسید.
بنابر اعلام آقای دکتر جواد حصاری، مدیرعامل شرکت آردین شیمی، یکی از مهم‌ترین علل موفقیت پروژه‌های این شرکت اجرای دقیق فاز تحقیقات محصول قبل از فاز اجرایی می‌باشد.
مزایای تحقیقات محصول
با استفاده از تحقیقات محصول می‌توانید تصمیمات آگاهانه‌ای در خصوص محصول یا خدمات جدید بگیرید. برخی از مزایای تحقیقات محصول عبارتند از:
- با استفاده از تحقیقات محصول شما قادر خواهید بود نیازهای مصرف‌کنندگان را تشخیص دهید. تحقیقات محصول نه تنها نوآوری در طراحی محصولات جدید را تقویت می‌کند، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که محصولی تولید کنید که واقعا با نیازهای کاربر مطابقت داشته باشد.
- با دریافت بازخوردها شما درک درستی از خدمات مورد نیاز مشتریان خواهید داشت و قادر خواهید بود انتظارات آنها را برآورده کنید.
- با تحقیقات محصول شما قادر خواهید بود رقبایی که شناخته‌شده هستند را شناسایی و نقاط قوتشان را بررسی کنید. بدین‌ترتیب می‌توانید با اصلاح استراتژی و بکارگیری اقدامات لازم نقاط ضعف خودتان را برطرف کنید.
- تحقیقات محصول، اولویت‌بندی را ساده‌تر می‌کند. با استفاده از تحقیقات محصول شما می‌دانید که کاربران چه خواسته‌ای دارند و کدام ویژگی‌ها باعث می‌شوند شما از رقبا متمایز شوید. بدین‌ترتیب شما قادر خواهید بود برای بهبود رضایت مشتریان سرمایهگذاری لازم را انجام دهید و اقدامات لازم را به انجام برسانید.
نحوه انجام تحقیقات محصول
منابع مختلفی برای جمع‌آوری اطلاعات وجود دارد. شما می‌توانید از طریق نظرسنجی یا مصاحبه برای دریافت اطلاعات از مصرف‌کنندگان اقدام کنید. علاوه‌براین، اطلاعات ممکن است از منابع دیگری به دست شما برسند. به طور مثال، داده‌هایی که از گزارشات تحقیقات بازار به دست شما می‌رسد نمونه‌ای از این مورد هستند. یکی دیگر از منابع قابل استناد، استفاده از اطلاعاتی است که می‌توانید به صورت آنلاین از طریق گوگل یا رسانه‌های اجتماعی پیدا کنید.
تحقیقات محصول به طور گسترده‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و کمی متکی است. بدین معنا که تحقیقات شامل دریافت بازخورد، مشاهده نحوه استفاده از محصولات، تجزیه و تحلیل اطلاعات و … می‌باشد. ترکیب هر دو روش تحقیق کیفی و کمی به شما کمک می‌کند تا روندهای موجود در بازار را شناسایی کنید.
تحقیقات کمی
نظرسنجی‌ها(نظرسنجی حضوری، نظرسنجی تلفنی و نظرسنجی آنلاین) مهم‌ترین روش جمع‌آوری اطلاعات در تحقیقات محصول می‌باشند.
تحقیقات کیفی
تحقیقات کیفی با تجزیه و تحلیل رفتار مشتریان، اطلاعات مفیدی را برای شما فراهم می‌آورند.
مراحل تحقیقات محصول
مراحل مختلفی در فرایند تحقیقات محصول وجود دارد که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته‌اند:
مرحله اول: قبل از انجام تحقیقات
در مراحل اولیه می‌توان تحقیقات محصول را برای شناسایی و غربالگری ایده‌های جدید انجام داد. با انجام این مرحله ایده‌های نادرست کنار گذاشته شده و تا حد زیادی در هزینه‌ها صرفه‌جویی خواهد شد.
مرحله دوم: دریافت بازخوردها
محصولات جدید باید توسط مشتریان آزمایش شوند. بدین‌ترتیب با دریافت بازخوردها می‌توانید برای ایجاد تغییرات در طراحی، بسته‌بندی و … اقدام نمایید. این مرحله در فرایند تحقیقات محصول نقشی اساسی ایفا می‌کند. محصولی که آزمایش نشود و نظرات مشتریان در آن اعمال نگردد، حتی درصورتیکه کیفیت خوبی هم داشته باشد ممکن است با شکست مواجه گردد. برای انجام آزمایش‌ها می‌توانید گروه کوچکی از مصرف‌کنندگان را انتخاب کنید و آنها را به‌عنوان جامعه در نظر بگیرید.
مرحله سوم: تحقیقات محصول قبل از تولید انبوه
اکثر محصولات قبل از اینکه به بازار هدف عرضه شوند، باید به تعداد محدود در بازارهای کوچکی عرضه شوند. پس از عرضه و دریافت نظرات مشتریان، تغییرات لازم در محصول مورد نظر انجام خواهد شد و سپس به طور گسترده در بازار پخش خواهند شد. درصورتیکه محصول در این مرحله از نظر مشتریان کیفیت مناسب را نداشته باشد و نظر ایشان را تامین نکند، باید مجددا وارد مرحله تحقیقاتی شود و به لحاظ فنی مورد بررسی قرار گیرد.
مرحله چهارم: تحقیقات محصول پس از تولید انبوه
پس از انجام مراحل قبلی، محصول به طور رسمی به بازار عرضه می‌شود. در این مرحله بسیار مهم است که رفتار و پاسخ مشتری به محصول جدید را ارزیابی کنیم. رضایت مصرف‌کننده در این مرحله از طریق مصاحبه، نظرسنجی و … مورد بررسی قرار می‌گیرد. براساس بازخوردهای به‌دست‌آمده در این مرحله، می‌توانید برای مراحل بعدی برنامه‌ریزی کنید.
فاکتورهای موثر در تحقیقات محصول
فاکتورهای متعددی به هنگام تحقیقات محصول باید در نظر گرفته شوند. برخی از مولفه‌های کلیدی تحقیقات محصول عبارتند از:
تحقیقات بازار(Market research)
تحقیقات بازار بخش مهمی از فرایند تحقیقات محصول می‌باشد. با درک صحیحی از بازار هدف، می‌توانید مطمئن شوید که محصول شما نیازهای آنها را برآورده می‌کند. روش‌های مختلفی برای تحقیقات بازار وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از نظرسنجی، تشکیل گروه تمرکز و مصاحبه. به منظور دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص، لطفا مقاله تحقیقات بازار را مطالعه فرمایید.
تحقیقات مشتری(Customer research)
تحقیقات مشتری یکی دیگر از مولفه‌های اساسی تحقیقات محصول می‌باشد. با داشتن درکی صحیح و واقعی از مشتریان خود، مطمئن خواهید بود که آنها از محصول شما راضی هستند. علاوه‌براین، می‌توانید از این اطلاعات به منظور کمک به بهبود محصول خود استفاده کنید.
تشکیل گروه تمرکز یا Focus Group، مصاحبه و نظرسنجی برخی از رایج‌ترین روش‌ها برای انجام تحقیقات مشتری هستند.
تحقیقات بخش بندی بازار (Market Segmentation Research)
تحقیقات بخش بندی بازار، فرایند تقسیم بازار به گروه‌های مختلف می‌باشد. شما می توانید این کار را بر اساس سن، جنسیت، مکان زندگی و علایق انجام دهید. با انجام تحقیقات بخش‌بندی بازار، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که محصول شما برای افراد مناسب هدف‌گذاری شده است.
تست مفهوم (Concept testing)
تست مفهوم فرآیند آزمایش ایده محصول شما با مشتریان بالقوه است. شما می‌توانید این کار را انجام دهید تا مطمئن شوید که محصول شما تا چه حد ارزشمند است و مردم به آن علاقه‌مند هستند. علاوه‌براین، می‌توانید از این اطلاعات برای کمک به بهبود محصول خود استفاده کنید.
آزمون کاربردپذیری (Usability Testing)
آزمون کاربردپذیری آزمایش قابلیت استفاده از محصول شماست تا اطمینان حاصل شود که استفاده از آن آسان است و مصرف‌کننده می‌تواند بدون مشکل از محصول شما استفاده کند. علاوه‌براین، می‌توانید از این اطلاعات برای کمک به بهبود محصول خود استفاده کنید.
تحقیقات نامگذاری محصول(Naming research)
تحقیقات نامگذاری فرآیند یافتن نام مناسب برای محصول شماست. شما می‌توانید این کار را انجام دهید تا مطمئن شوید که محصول شما از رقبا متمایز است. علاوه‌براین، می‌توانید از این اطلاعات برای کمک به ایجاد استراتژی برندسازی برای محصولات خود استفاده کنید.
روش‌های مختلفی برای انجام تحقیقات نامگذاری محصول وجود دارد. تشکیل گروه تمرکز یا Focus Group، مصاحبه و نظرسنجی برخی از رایج‌ترین این روش‌ها می‌باشند.
تحقیقات ویژگی‌های محصول(Feature research)
تحقیقات ویژگی‌های محصول، فرایندی است که با استفاده از آن خواهید فهمید چه ویژگی‌هایی مد نظر مشتریان شماست. شما می‌توانید این کار را انجام دهید تا مطمئن شوید که محصول شما دارای ویژگی‌های مورد نیاز مشتری می‌باشد. علاوه‌براین، می‌توانید از این اطلاعات برای کمک به بهبود محصول خود استفاده کنید.
تحقیقات قیمت‌گذاری(Pricing research)
تحقیقات قیمت‌گذاری به این معناست که مشتریان شما حاضرند چه پولی برای محصول شما بپردازند. شما با استفاده از این تحقیقات میزان سوددهی را تعیین خواهید کرد و مطمئن خواهید شد که تولید محصول مورد نظر صرفه اقتصادی خواهد داشت یا خیر.
پرسش‌های متداول
هر چند وقت یکبار باید تحقیقات محصول انجام دهیم؟
تحقیقات محصول یک فرایند پیوسته است. شما باید بازار هدف، محصولات مورد نیاز بازار و رقبای خود را به طور پیوسته زیر نظر داشته باشید. علاوه‌براین، باید با انجام تحقیقات بازار برای دریافت بازخورد از مشتریان فعلی و بالقوه اقدام کنید. بدین‌ترتیب همیشه محصولاتی خواهید داشت که در بازار تقاضا دارند و مشتریان حاضرند برای خرید آنها پول پرداخت کنند.
تحقیقات محصول چه نقشی در توسعه محصولات دارد؟
تحقیقات محصول نقش حیاتی در توسعه محصولات دارد. این فرایند به شما کمک می‌کند درکی از نیازهای مردم داشته باشید و بدانید آنها چه محصولی و با چه استانداردهایی می‌خواهند. این پروسه همچنین می‌تواند به شما در شناسایی گپ‌های موجود در بازار کمک کند.
تفاوت بین تحقیقات محصول و تحقیقات بازار چیست؟
تحقیقات محصول مختص یک محصول است. این فرایند مربوط به جمع‌آوری اطلاعات در خصوص اینکه مردم چه می‌خواهند و چگونه از محصولات استفاده می‌کنند، می‌باشد. این در حالیست که تحقیقات بازار بسیار گسترده‌تر است و کل بازار را بررسی می‌کند. تحقیقات بازار می‌تواند به شما در درک روندها و تقسیم بندی مشتریان کمک کند.
تحقیقات محصول موثر چه ویژگی‌هایی دارد؟
تحقیقات محصول درصورتیکه به درستی انجام شود و موثر باشد، شاهد موارد زیر خواهید بود:
- میزان فروش افزایش می‌یابد.
- افراد بیشتری از محصولات شما استفاده می کنند و در مورد آنها صحبت می کنند.
- میزان رضایت مشتریان افزایش می‌یابد.